Eğitim İçeriği
- Dijital Beşeri Bilimler’e Giriş & Epistemoloji
- Dijital Kaynaklar & Ön İşlemler (Arşiv veri indirme, OCR, veri temizleme)
- Metin Analizi: Etiketleme & Metin Madenciliği
- Veritabanı Tasarımı & Veri Modelleme
- Veri Görselleştirme & Haritalama
- Ağ (Network) Analizi
- Makine Öğrenmesi & Üretken Yapay Zekâ
- Araştırma Tasarımı & Disiplinlerarası İletişim
- Final Projesi & Uygulama Sunumları
Kimler İçin?
Bu eğitim; beşeri bilimler lisansüstü öğrencileri, öğretim elemanları, doktora sahibi akademisyenler ve araştırmacılardan, disiplinler arası bakış açısı geliştirmek isteyen akademisyenlere kadar geniş bir kitleye hitap etmektedir. Dijital araçları derslerinde ve saha araştırmalarında kullanmak isteyen, bu alanda yeni adımlar atmayı veya mevcut bilgisini geliştirmeyi amaçlayan tüm akademisyenler için uygundur.
Neler Öğreneceksiniz?
Bu program kapsamında katılımcılar, dijital beşeri bilimler alanının kavramsal temellerini kavrayacak, dijital arşivlerden veri çekme, OCR ve veri temizleme gibi teknik süreçleri uygulayabilecek; metin analizi, ağ analizi, veri görselleştirme gibi yöntemlerle verileri yorumlayabilecek; makine öğrenmesi ve üretken yapay zekâ araçlarını araştırmalarına entegre etmeyi öğrenebilecek; son olarak öğrendiklerini bir proje sunumu aracılığıyla uygulamalı olarak gösterebileceklerdir.
Eğitim Süresi
42 saat / 7 hafta
EĞİTMEN:
Dr. Öğr. Üyesi Fatma Öncel
EĞİTMEN:
Dr. Öğr. Üyesi Fatma Öncel
Belge
Program sonunda yapılan proje bazlı değerlendirme veya çoktan seçmeli sınav aracılığıyla, yüzde 70 baraj notunun üzerinde puan alan ve yüzde 80 katılım şartını karşılayan adaylara sertifika verilir.
ÖNEMLİ NOT
Eğitimin planlanan tarihte başlaması için gerekli asgari katılımcı sayısını belirleme yetkisi BAUSEM’de olup;
BAUSEM katılımcı yetersizliği nedeniyle eğitimleri iptal etme ve/ya ileri bir tarihe erteleme hak ve yetkisine sahiptir.
BAUSEM erteleme ve iptal kararını, programın başlama tarihinden iki gün öncesine kadar katılımcılara yazılı olarak bildirir.
ÖNEMLİ NOT: BAUSEM olarak kişisel verilerinizin gizliliğini önemsiyoruz. 6698 sayılı "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu" gereğince ses ve görüntü kaydınız başta olmak üzere kişisel verilerinizin gizliliğini korumak amacıyla eğitimlerimizi kayıt altına almamaktayız.
ÖNEMLİ NOT
Eğitimin planlanan tarihte başlaması için gerekli asgari katılımcı sayısını belirleme yetkisi BAUSEM’de olup;
BAUSEM katılımcı yetersizliği nedeniyle eğitimleri iptal etme ve/ya ileri bir tarihe erteleme hak ve yetkisine sahiptir.
BAUSEM erteleme ve iptal kararını, programın başlama tarihinden iki gün öncesine kadar katılımcılara yazılı olarak bildirir.
ÖNEMLİ NOT: BAUSEM olarak kişisel verilerinizin gizliliğini önemsiyoruz. 6698 sayılı "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu" gereğince ses ve görüntü kaydınız başta olmak üzere kişisel verilerinizin gizliliğini korumak amacıyla eğitimlerimizi kayıt altına almamaktayız.
“Dijital Beşeri Bilimler nedir, neden günümüzde önemlidir?” sorusu çerçevesinde dijital yöntemlerin araştırmalara kazandırdığı yeni bakış açıları ele alınır. Osmanlı dijital arşivleri ve bu arşivlere erişim yolları tanıtılır; farklı dijital veri türleri ve bunların beşeri bilimlerde kullanım alanları tartışılır.
Araştırma süreçlerinde dijital yöntemlerin hangi sorularla yeni perspektifler oluşturabileceğine odaklanılır. Ayrıca dijital dosya ve klasör yönetimi konusunda temel uygulamalar ele alınarak araştırma verilerinin düzenli, erişilebilir ve sürdürülebilir biçimde yönetilmesi sağlanır.
Kavramsal etiketleme yöntemlerinin temel kavramları ve “etiket” kavramının işlevi ele alınır; TEI/XML altyapısına dayalı etiketleme uygulamalarının temelleri tanıtılır. Ardından frekans analizi ve sözcük bulutu gibi yöntemler kullanılarak metinlerden çıkarılan verilerin kavramsal olarak nasıl yorumlanabileceği üzerinde durulur.
Kısa bir belgenin renkli çıktı üzerinde etiketlenmesi örnek bir çalışma olarak gerçekleştirilir. Aynı metnin öğrencilere farklı biçimlerde sunulma yöntemleri tartışılır. Ardından veri hazırlama ve metin analizi süreçlerine yönelik temel uygulamalar yapılır.
Veri setlerinde filtreleme, gruplama ve temizleme işlemleriyle analize uygun hale getirme süreçleri ele alınır. Ardından “nesne” ve “ilişki” kavramları temel alınarak veri modelleme yöntemleri tanıtılır; ilişkisel veritabanı tasarımının araştırmalarda nasıl kullanılabileceği üzerinde durulur.
Veri setleri üzerinde temel temizleme ve işleme adımları uygulanır. Ardından ilişkisel veritabanı mantığını desteklemek üzere basit bir nesne–ilişki (ER) şeması çizimi gerçekleştirilir.
Çubuk, çizgi ve pasta grafiklerinin hangi durumlarda tercih edildiği ve hangi tür verileri en iyi şekilde ifade ettiği üzerinde durulur. Tarihî verilerin mekânsal boyutlarının öne çıkarılması için haritalandırma yöntemleri tanıtılır; verilerin görselleştirilmesiyle araştırma bulgularının daha anlaşılır ve etkili biçimde sunulması amaçlanır.
Örnek veri setleri üzerinden çubuk, çizgi ve pasta grafiklerinin oluşturulması ve elde edilen görselleştirmelerin yorumlanması gerçekleştirilir. Ayrıca tarihî veriler kullanılarak harita üzerinde katman işaretlemeleri yapılır ve mekânsal analiz örnekleri üzerinde çalışılır.
Ağ çözümlemelerinin temelini oluşturan “düğüm” ve “bağlantı” kavramları tanıtılır; sosyal, kurumsal ve tarihî verilerin ağ yapıları üzerinden nasıl okunabileceği tartışılır.
Örnek veri setleri üzerinden düğüm ve bağlantılar kullanılarak basit bir ağ tasarımı yapılır; ortaya çıkan ağ yapısı görselleştirilir ve temel ilişkiler yorumlanır.
Osmanlıca metinlerin dijital ortama aktarılmasında kullanılan transliterasyon yöntemleri, matbu yazı tanımada OCR ve el yazısı tanımada HTR teknolojileri ele alınır. Bu bağlamda, büyük dil modellerinin (LLM) tarih araştırmalarında ve eğitim süreçlerinde üstlenebileceği roller, sağladıkları imkânlar ve sınırlılıklar tartışılır.
Osmanlıca matbu bir metin üzerinde OCR uygulaması yapılır ve elde edilen dijital metin değerlendirilir. Ardından ChatGPT benzeri bir dil modeli kullanılarak tarihî içerik üzerine soru-yanıt denemeleri gerçekleştirilir.
Araştırma sürecinin temel adımları olan soru, kaynak, yöntem ve çıktı bileşenleri ele alınır; bu adımların dijital beşeri bilimler perspektifiyle nasıl bütünleştirileceği tartışılır. Ayrıca farklı disiplinlerden araştırmacılar arasında işbirliği ve diyalog geliştirme yolları üzerinde durulur.
Proje sunumları
Eğitim Tarihi
03/11/2025
Eğitim Süresi
42 Saat / 7 Hafta
Lokasyon
Bahçeşehir Üniversitesi
Eğitim Ücreti
27.500 TL (KDV Dahil)
Bilgi almak istiyorum
